Boekblad – 6 december 2022
Een jaar geleden kreeg uitgeverij Jan van Arkel, gespecialiseerd in ecologische boeken, een nieuwe naam: Vonk Uitgevers. Het was de markering van een nieuwe fase en een enigszins veranderde koers. Uitgever Heleen Gierveld licht toe hoe het er nu voor staat met de uitgeverij.
Voormalig naamgever Jan van Arkel publiceerde zijn eerste boek in 1974, naar aanleiding van het rapport van de Club van Rome. Hij publiceerde sindsdien regelmatig boeken, met de missie om te informeren over milieukwesties. Nadat Van Arkel in 2017 met pensioen ging, nam Heleen Gierveld, die al sinds 2014 bij de uitgeverij betrokken is, het roer over. Vorig jaar besloot ze de naam van de uitgeverij te veranderen in Vonk Uitgevers om daarmee een nieuwe fase te markeren.
Een nieuwe look & feel
Gierveld geeft aan dat de omslag van Van Arkel naar Vonk probleemloos is verlopen. Ze heeft de koers van de uitgeverij enigszins bijgesteld, van titels over milieuproblematiek naar meer oplossingsgerichte, praktische ‘groene’ boeken, en heeft zich gericht op rebranding. Gierveld: ‘Ik heb wat meer ingezet op de ecologie en ‘groen leven’, ook al toen we nog Van Arkel heetten, met onderwerpen als permacultuur en natuurlijk tuinieren, onderwerpen die tegenwoordig hot zijn maar waarmee wij voorop liepen. En ik heb me minder gericht op de wat rationele, cerebrale boeken over bijvoorbeeld een onderwerp als klimaatverandering die bij Van Arkel uitkwamen. Verder heb ik de rebranding vormgegeven door de look & feel van het hele fonds consistenter te maken en meer op elkaar te laten aansluiten. Overigens heeft Jan nog een hele mooie website gemaakt 4eco, waarin hij veel van zijn kennis gecompileerd is. Voor de oude Jan van Arkel fans absoluut de moeite waard om een kijkje te nemen’ voegt ze toe.
Een groeiend groen bewustzijn
Gierveld zegt zeer tevreden te zijn over hoe Vonk draait. ‘Het gaat eigenlijk zeer goed. Ik kan moeilijk inschatten in hoeverre dat toe te schrijven is aan de rebranding, maar het is in ieder geval zo dat de uitgeverij het tijdens de coronaperiode ongelooflijk goed heeft gedaan. Mensen hadden toen natuurlijk meer tijd om te lezen en bovendien sluit ons fonds ook heel goed aan bij de toegenomen belangstelling voor de natuur, tuinieren, ecologisch bewuster leven en dergelijke. Ook merken we echt dat er een groeiend bewustzijn ontstaat over thema’s als duurzaamheid en een andere, meer milieuvriendelijke, manier van leven. De groeiende aandacht voor dergelijke thema’s zien we weerspiegeld in de verkoopcijfers van onze boeken. Ook aan de toenemende aandacht voor kwesties als de energietransitie en het stikstofprobleem zie je dat er echt iets aan het veranderen is in de maatschappij. Niet alleen als calculerende uitgever, maar ook vanuit mijn persoonlijke drijfveer en idealisme ben ik daar heel blij mee. Onze uitgeverij, voorheen ook Van Arkel, heeft wat dat betreft misschien altijd ook wat voor de muziek uit gelopen. Zo hebben we al in 2014 een boek uitgegeven, Herstellende landbouw, en in diezelfde lijn verscheen onlangs Duurzame landbouw en de vrije markt, en beide titels sluiten helemaal aan bij de discussie over het stikstofprobleem en andere manieren van landbouw bedrijven.’
De laatste paar maanden merkt Gierveld wel dat de toegenomen zorgen over de economische situatie en gestegen prijzen zich vertalen in een wat afnemende verkoop. Maar, zo zegt ze, het is na de verkooppiek tijdens corona eigenlijk ook een normalisering van de gang van zaken. Gierveld: ‘Feitelijk ligt de verkoop nog steeds iets hoger dan pre-corona het geval was, al is het beeld misschien wat vertekend doordat het in november, december altijd beter loopt.’ Misschien meer dan voor andere uitgevers is de backlist voor Vonk een belangrijke kurk waarop de uitgeverij drijft. Gierveld: ‘Onze backlist blijft altijd zo ontzettend goed lopen, dat is een heel solide basis.’
Gierveld merkt aan de toegenomen belangstelling van Nederlandse auteurs om bij Vonk te mogen publiceren dat de reputatie van de uitgeverij binnen haar specifieke segment solide en groeiende is. ‘Maar we blijven ook regelmatig vertalingen uitbrengen. Vertalingen uit het Engels doen we echter nauwelijks meer, maar uit het Frans en Duits bijvoorbeeld nog wel, want dat is informatie die veel minder goed ontsloten is omdat veel minder mensen die talen machtig zijn.’
Boekhandels betrekken
De verkoop van de Vonk-titels vindt nu vooral nog online plaats, maar Gierveld zegt zich meer te willen gaan richten op de boekhandel. Gierveld: ‘Ik wil heel graag naar de fysieke boekhandel, maar daar lijkt men soms nog wat terughoudend met betrekking tot dit specifieke segment. Terwijl ik denk dat onze boeken niet alleen echt wat te vertellen hebben, maar ook in veel gevallen commercieel best interessant zijn, gegeven de groeiende belangstelling voor de thema’s waar wij ons met ons fonds op richten. Zo heb ik van sommige titels wel 10.000 exemplaren verkocht, zonder dat de afzet via de boekhandel daarbij een grote rol speelde. We willen ons dus nog wat meer gaan richten op de boekhandel, want daar zit nog potentie. Zo waren we dit najaar met een vertegenwoordiger aanwezig op de Libris-beurs en gaan we mee in de boekhandelsaanbiedingen. Ik vind het dus heel belangrijk om meer aanwezig te zijn in de fysieke boekhandel, al begrijp ik ook dat misschien niet elke boekhandel ons fonds kan voeren.’