Creatief spelen leert creatief denken

Heleen Gierveld15 september 2021Thema: Groen DoenInspiratie boektitel: Leuke groene dingen doen, Laatste kind in het bos

Leuke Groene Dingen Doen – Een gezonde dosis verbeeldingskracht, creativiteit, speelsheid en verwondering als kiemkracht voor veerkracht en creatief denken. Wie de natuur leert zien, ruiken en voelen zal er beter over waken. En dat kan ook in de stad. Deze activiteitengids staat bol van ideeën, voor binnen en buiten, voor rennen en knutselen.

Het belang van buiten spelen
Tien jaar geleden zat mijn zoon op de basisschool. Midden in Amsterdam hadden hij – en wij – het geluk dat hij op een school zat waar buiten spelen een belangrijke activiteit was. De school had rondom een groot speelplein waar gehinkeld, gehold en gehangen kon worden, maar ook een paar flinke stukken met bomen en struiken en na de kerst werden de takken van de kerstboom geknipt en daar neergelegd. Lekker voor een hut.

Op een gegeven moment creëerden de kinderen `Tepa´ – een winkel waar stenen, blaadjes en eikels de koopwaar waren en het was een tijd lang een groot project. Rode wangen! En mind you, dit was géén vrije school en ik spreek niet over kleuters maar gewoon over een reguliere school die de kinderen minstens een dik uur per dag naar buiten stuurde, en de winkelbeheerders van Tepa waren kinderen uit de bovenbouw, groep 6 en 7.

Het laatste kind in het bos
In 2007 bracht de uitgeverij het boek Het laatste kind in het bos uit (inmiddels uitverkocht), waarin Richard Louv verslag doet van een diepgaande studie naar de gevolgen van opgroeien zonder natuur. Daar zijn fysieke problemen aan te koppelen zoals zwaarlijvigheid, maar ook vervreemding van de leefomgeving, van eigen lichamelijkheid, een beperkte zintuigelijke ontwikkeling en een gemis van zingeving.

Dit onderzoek van Louv is nu 15 jaar oud en zijn studie werd destijds ingegeven door de opmars van het internet en de computerspelletjes. Maar die ontwikkeling, de afstand tot de natuur, is natuurlijk al van voor het ontstaan van de vele digitale speelpleinen en hangt ook samen met de verstedelijking, de trek naar de stad en het verlaten van het platteland.

Pleidooi voor scharrelkinderen
In het voorwoord van Louv’s boek pleit Thomas van Slobbe voor een beschermingsplan voor scharrelkinderen, kinderen die buiten naar hartenlust kunnen exploreren. “Scharrelen” zo schrijft hij “bestaat bij de gratie van de regelloosheid en juist dat zit ons [Nederlanders red.] niet in het bloed… Stukjes onland waar niemand van weet waartoe ze dienen en van wie ze zijn.”

Onlandjes en scharrelplekken hebben zich ondertussen niet echt vermeerderd, en misschien zijn sommige plekken – in de grote stad – inmiddels ook te stil en afgelegen om kinderen daar veilig en onbespied hun gang te laten gaan. Maar ook: hoe minder kinderen op straat, hoe saaier het daar wordt. En geldt misschien ook: ‘Hoe meer het speelvertier wordt uitgedacht, des te minder de creativiteit?“

Creativiteit voor nu en later
Ik neig te denken dat dat zo is. En ik zie met mijn eigen gewone (uitgevers)verstand het belang van een gezonde dosis speelsheid, creativiteit en verwondering, als bron van veerkracht en origineel denken. Plus dat wie de natuur leert zien, ruiken en voelen zal er beter over waken.

Leuke Groene Dingen Doen is een dikke, originele activiteitengids voor binnen en buiten, toepasbaar in de stad en gebouwde omgeving, en altijd groen. Ik voeg dit boek met liefde toe aan de collectie van de uitgeverij. Omdat ik denk dat creatief leren spelen leidt tot creatief leren denken. En dat is een eigenschap die ik elk mens en elke samenleving toewens.